Ἂνθρωπος τοῦ Θεοῦ ὁ Νικόλαος. Ἀφιερωμένος στό Θεό καί στήν Ἐκκλησία. Ἀπέφευγε τή δόξα καί ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ καί τό ἔλεός Του τόν κατεδίωκε (ψαλμ.22). Γεύθηκε τά χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἒπρεπε νά δοκιμάσει καί τό ἄθλημα τοῦ μαρτυρίου. Ἦλθαν οἱ μεγάλες δοκιμασίες. Τίς ἀντιμετωπίζει μέ πολλή ἐμπιστοσύνη στό Θεό. Σημειώνει στό Ἡμερολόγιό του: « Ὃταν πονῶ τότε προσεύχομαι θερμά ἀπ’ τήν καρδιά! Τί νά εἰπῶ, εἴθε νά πονῶ; Δέν ἔχω τόση πίστι. Τόν εὐχαριστῶ ὅμως γιατί εἶναι ὁ Ποιμήν μου.» (Ξεσπάσματα σελ.85). «Πρέπει νά περάσης ἕνα βαθύ πόνο, μιά τραγική ἀγωνία, νά κραυγάσης, νά παλαίψης γιά νά σοῦ μιλήση ὁ Θεός. Διαφορετικά δέν γίνεται τίποτε. Τό δοκίμασα, τό δοκιμάζω.» (Ξεσπάσματα σελ.87).
Οἱ πειρασμοί ξεκίνησαν ἀπό τήν πρώτη στιγμή πού ἐγκαταστάθηκε στή Μητρόπολη Χαλκίδος. Ἀντιδράσεις, πόλεμος ἀπό παντοῦ. Γράφει στό Ἡμερολόγιό του: «Πολλήν θλῖψιν τῇ σαρκί μοῦ προξενοῦν οἱ ἐνταῦθα χριστιανικές ὀργανώσεις. Ὃλοι τά ἑαυτῶν. Μόνη μου παρηγοριά ὁ Κύριος. Ἂν θέλη ἄς βοηθήση. Ἂν νομίζη διαφορετικά ἄς δείξη.Σάν αὔριο ἔγινε ἡ ἐκλογή μου πρίν ἕνα χρόνο. Ἀπόψε σκέπτομαι τόν χρόνο, τά γεγονότα, τή μαρτυρική ζωή. Γεθσημανῆ.» (Ξεσπάσματα σελ.73,74). Καί σέ ἄλλο σημεῖο: «Σήμερα νοιώθω πολύ κουρασμένος. Εἶναι ἡ συνήθης κόπωσις, πού συνεχῶς φορτώνεται. Εἶναι οἱ ἐπικρίσεις ». Συνεχίζονται τά σχόλια σέ βάρος του, ἀπό τόν κόσμο « πού δέν ξέρει τί θά εἰπῆ ἀγώνας. Πῶς... πῶς...ὅλα αὐτά μέ κουράζουν.» (Ξεσπάσματα σελ.75,76). « Ἀπόψε ξύπνησα ἀπό τή 1.40. Δέν μποροῦσα νά κοιμηθῶ. Σηκώθηκα, προσευχήθηκα, ἡρέμησα λίγο. Κύριε, ἄς σταυρώνωμαι γιά τή δόξα Σου. Μέ ὑβρίζουν οἱ «θρησκευτικοί». Μέ συκοφαντοῦν. Ὁ κόσμος κρίνει ἐξ ἑαυτοῦ. Εἶναι θεωρία τῆς Ἀποκαλύψεως. Ὁ ἁμαρτωλός κοσμάκης ἀκούει, ἁμαρτάνει, ἀλλά καί σέβεται τό Θεό. Οἱ φαρισαῖοι πάντα σκέπτονται ἀγέρωχοι. Εὐλογημένοι Τελῶναι!» (Ξεσπάσματα σελ.76-77). «Γράφει ὁ π. Κ... πάλι ἐναντίον μου. Ὁ Κύριος νά τόν φωτίση. Ἓνα μέσον ἀγῶνος ἔχω, τόν ἁγιασμόν μου.
Οἱ ἁμαρτίες μου θλίψεις φέρουν, ὁ ἁγιασμός μου κάνει τόν Κύριο ὑπερασπιστή μου."Σύ μετ’ἐμοῦ εἶ". Ἐπίθεσις ἐφημερίδων Χαλκίδος συνεχής.Γιατί;» (Ξεσπάσματα σελ.86). Δυσκολίες καί πειρασμοί ἀκόμα καί ἀπό στενούς συνεργάτες πού εὐεργετήθηκαν πολύ ἀπ’ αὐτόν. «Ἀπόψε μέ ὕβρισε ὁ κ. Μ… ὅσο κανείς ἄλλος στή ζωή μου. Εἶμαι ἥσυχος ὅτι ἔκανα τό καθῆκον μου.» (Ξεσπάσματα σελ.88).
Τό μαρτύριο τοῦ ἀξίου καί ἀνεπιλήπτου Ἱεράρχου Νικολάου συνεχίζεται καί κορυφώνεται. Ἡ ἀδικία στό πρόσωπό του γίνεται σταυρός μαρτυρίου. Σημειώνει στό Ἡμερολόγιό του 14.9.73: «Τά τῆς Ἐκκλησίας μας ἕνας σταυρός. Ξήλωμα γενικό ζητοῦν οἱ ἀντίθετοι. Τί πόνος! Ἒχουν σχέδιο καταστρεπτικό. Ὁ Κύριος ἄς στηρίξη τίς ψυχές».
16.1.74 «Νέα χρονιά. Τό 1973, σάν παρελθόν, σκοτώνει τήν ἐλπίδα. Τόση φρίκη. Ἡ ἁμαρτία ἐθέριεψε, ἐθριάμβευσε ἡ δικτατορία, τά τάνκς ἐχόρτασαν αἷμα καί τό τραγικό: μᾶς ταυτίζουν μέ τό καθεστώς! Θεέ μου, Θεέ μου, ἵλεως γενοῦ. Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἱερώνυμος στήν Τῆνο ὡς πρώην. Νέος Ἀρχιεπίσκοπος, ὁ Σεραφείμ μέ ... ἀναδυθείς. Ἡ 3η συντακτική πρᾶξις σάλο προεκάλεσεν. Τινές νομίζουν ὅτι ἡ ἀντίδρασις εἶναι γιά νά μή χαθοῦν οἱ θέσεις. Ταλαίπωροι! Τό ἀντικανονικό μέ καίει.» (Ξεσπάσματα σελ.93).
Τά γεγονότα ἐξελίσσονται ραγδαῖα. Ἡ δεύτερη φάση τῆς Δικτατορίας (Ἰωαννίδη) ἐπεμβαίνει στά τῆς Ἐκκλησίας. Χωρίζει τούς Μητροπολῖτες σέ δύο ὁμάδες καί καθορίζει αὐτή ποῖοι εἶναι κανονικοί καί ποῖοι ὄχι. Ἒτσι ἐκλέγεται Ἀρχιεπίσκοπος ὁ ἀπό Ἰωαννίνων Σεραφείμ καί ὁ Νικόλαος μαζί μέ ἕνδεκα ἀξίους Ἀρχιερεῖς ἀπομακρύνεται βίαια ἀπό τή θέση του. Χωρίς κατηγορία, χωρίς δίκη καί χωρίς ἀπολογία.
Ἡ τελευταία Λειτουργία του στόν Ἱ. Ναό Ἁγ.Νικολάου Χαλκίδος, εἶναι μία ἀνεπανάληπτη μυσταγωγία, μέ ἕνα ἐκκλησίασμα, πού συμμετέχει μεταρσιωμένο ἀπό τόν Ἐπίσκοπό του "γέμοντα Θεοῦ" (Ἁγ.Ἰγνάτιος Θεοφόρος), πλήρη Πνεύματος Ἁγίου. Συγκίνηση καί πόνος, ἀλλά καί ἀμέριστη συμπαράσταση. Δεσμοί ἀγάπης ἐν Χριστῷ. Εὐχαριστεῖ καί εὔχεται. Ὃλοι φιλοῦν τό χέρι τοῦ ἁγίου Ἐπισκόπου τους. Τούς διακόνησε προσφέροντας ἀφειδώλευτα τά πάντα, γενόμενος θυσία. Προσφέρθηκε ὅλος στήν Ἐκκλησία. Ἦταν ἕνα φῶς τοῦ οὐρανοῦ στή γῆ μας. Ἓνας ἄγγελος σταλμένος ἀπό τό Θεό στήν Εὐβοϊκή ἔπαλξη καί σέ ὁλόκληρη τήν Ὀρθόδοξη παρεμβολή μας. Φεύγει εἰρηνικός στό ἀγαπημένο του νησί, στήν Τῆνο. Ἀπό ἐκεῖ γράφει ἐπιστολές, ἐνημερώνει. Προσεύχεται ἐκ βαθέων γιά τήν Ἐκκλησία, γιά τό λαό τοῦ Θεοῦ.
Ἀκολουθεῖ καί ἡ φοβερή ἀσθένειά του.Ἓνα ἄλλο μαρτύριο, πού τό δέχεται μέ εὐχαριστία καί δοξολογία στό Θεό.Ἡ δοκιμασία, ὁ πόνος καί ἡ ἐξάντληση ἐπανέφεραν τήν ἀσθένεια τοῦ καρκίνου. Σέ λίγο θά προστεθῆ καί ἡ πνευμονία. Μεταφέρεται στό Νοσοκομεῖο γιά θεραπεία. Ἐκεῖ θεραπεύει καί στηρίζει ψυχές μέ τήν παρηγοριά, πού προσφέρει, μέ τό λόγο τῆς κενωτικῆς του ἀγάπης. Ἐπιδεινώνεται ὅμως ἡ ἀσθένεια. Μεταφέρεται στήν Ἀγγλία γιά σοβαρή ἐπέμβαση. Ἡ κλήση τοῦ Θεοῦ εἶναι διαφορετική. Τόν εὐχαριστεῖ καί Τόν δοξάζει γιά τό δῶρο τοῦ πόνου. Πορεύεται πρός Αὐτόν, «ὅν ἠγάπησεν ἡ καρδία του». Φεύγει διωγμένος, συκοφαντημένος, ἀλλά γεμᾶτος ἀγάπη γιά ὅλους. Συγχωρεῖ τούς πάντας. Ἒφυγε ἡ ὡραία ψυχή του πρός τόν οὐράνιο Νυμφίον της καί ἀναπαύθηκε ἀπό τῶν κόπων αὐτοῦ στίς 19 Ίανουαρίου 1975 ἡμέρα Κυριακή. Ἡ εἴδηση ἔφθασε ἀμέσως στή Χαλκίδα, στήν Τῆνο, στήν Ἀθήνα, παντοῦ. Ὁ πόνος, ἡ θλῖψις, τά δάκρυα ξεπηδοῦν ἀπό τίς καρδιές τῶν ἀνθρώπων. Τό ἱερό του λείψανο μεταφέρεται πρῶτα στό Μητροπολιτικό Ναό Ἀθηνῶν. Γίνεται Θεία Λειτουργία καί Τρισάγιο γιά τήν ἀνάπαυση τῆς ψυχῆς του. Πλῆθος κόσμου προσκυνᾶ καί παίρνει τήν εὐχή του. Κοντά του, μέ πόνο ἀλλά καί καρτερία, ἡ ἀγαπημένη του μητέρα, ἡ κυρία Μαρία. Τά ἀδέλφια του, οἱ φίλοι. Ἒπειτα ξεκινᾶ ἡ πομπή γιά τή Χαλκίδα.
Ἐκεῖ τόν περιμένει ὅλος ὁ λαός μέ δάκρυα, μέ πόνο. Κλῆρος καί Ἐπίσκοποι, Μοναχοί, Μοναχές καί τό πλῆθος τῶν πιστῶν τόν συνοδεύουν στόν Ἱερό Ναό τοῦ Ἁγίου Νικολάου Χαλκίδος. Ἐκεῖ διαβάζεται ἡ ἐξόδιος ἀκολουθία καί στή συνέχεια μεταφέρεται στήν Ἱερά Μονή Ἁγίου Νικολάου Ἂνω Βάθειας. Ἡ πομπή ἀτέλειωτη, ὁ κόσμος περιμένει σέ κάθε χωριό, σέ κάθε σταυροδρόμι νά ἀποχαιρετίσει τόν ποιμένα του, νά πάρει τήν εὐχή του.
Ἡ ταφή τοῦ ἱεροῦ λειψάνου γίνεται στή Μονή, τήν 23η Ἰανουαρίου 1975, σέ ἕναν ἀπό τούς τάφους, πού εἶχε ἑτοιμάσει ὁ ἴδιος γιά νά θάπτονται οἱ Ἀρχιερεῖς. Ἓνα αἴσθημα χαρμολύπης ἁπλώνεται παντοῦ. Μετά τήν ταφή κάποιος ρώτησε τούς φίλους του Ἐπισκόπους: Πῶς αἰσθάνεσθε ἐπιστρέφοντας ἀπό τήν κηδεία τοῦ Νικολάου; Πόνο, λύπη ἤ κάτι ἄλλο; Ἡ ἀπάντηση: Κάτι ἄλλο. Σάν ἐπιστροφή ἀπό μιά μυστική καί διαφορετική πανήγυρι. Μιά ἀνάπαυση, γιατί ὁ «ἀδελφός μας χαίρεται τήν συνάντησή του μέ τόν Ἀναστάντα Κύριο».«Μακάριοι οἱ ἐν Κυρίῳ ἀποθνήσκοντες… ναί, λέγει τό Πνεῦμα, ἵνα ἀναπαύσωνται ἐκ τῶν κόπων αὐτῶν· τά δέ ἔργα αὐτῶν ἀκολουθεῖ μετ’αὐτῶν» (Ἀποκ.14,13).
